Cüneyt Şaşmaz

Cüneyt Şaşmaz

Türkiye İçin 'Kurtuluş' Reçetesi/9

Erdoğan sonrası senaryoları daha da açığa kavuşturmak için bu sorular çok yerinde.
Hadi başlayalım:
1. Muhalefet Erdoğan Sonrası İçin Nasıl Hazırlanmalı?!
Erdoğan'ın yokluğu, muhalefet için hem bir fırsat hem de bir sınav.
Hazırlıksız yakalanırlarsa, bu boşluğu başka güçler doldurabilir:
AK Parti artıkları, milliyetçiler veya otoriter figürler...
İşte muhalefetin yapması gerekenler:
Stratejik Hazırlık:
- Birleşik Cephe:
CHP, İYİ Parti, DEM Parti, Gelecek ve DEVA gibi partiler, ideolojik farklılıkları bir kenara bırakıp
"Erdoğan sonrası restorasyon" için ortak bir manifesto hazırlamalı.
2023'teki Millet İttifakı deneyimi, birleşmenin şart ama yeterli olmadığını gösterdi;
Bu kez daha sıkı bir koordinasyon lazım.
- Lider Seçimi:
Ekrem İmamoğlu veya Mansur Yavaş gibi halkta karşılığı olan bir isim, ittifakın yüzü olmalı.
Karizma ve uzlaştırıcı bir tarz, Erdoğan'ın boşluğunu doldurmak için kritik.
Özgür Özel'in CHP liderliği, bu isimleri destekleyecek bir arka plan sağlayabilir.
- Acil Plan:
Erdoğan'ın ani ölümü gibi bir durumda erken seçime gidilirse,
Muhalefet 3-6 ay içinde kampanya yapacak şekilde hazır olmalı.
Bu, örgütlenmeden propagandaya kadar her şeyi kapsar.
Tematik Odak:
- Ekonomi:
Halkın en büyük derdi geçim sıkıntısı.
Muhalefet, "enflasyonu düşüreceğiz, iş yaratacağız" gibi somut vaatlerle çıkmalı.
Misal, "ilk 100 günde yabancı yatırımı çekme" veya "kamu israfını kesme" gibi net hedefler güven verir.
- Demokrasi:
Yargı bağımsızlığı, basın özgürlüğü ve seçim güvenliği gibi vaatler, Erdoğan karşıtlarını birleştirir.
"Kurumları yeniden inşa" sloganı, hem laik hem muhafazakâr kesime hitap edebilir.
- Kapsayıcılık:
"Dindar-laik barışı" veya "Kürtlerle uzlaşma" gibi mesajlar, kutuplaşmayı aşmak için şart.
İmamoğlu'nun "herkesin başkanı" tarzı burada işe yarar.
Pratik Adımlar:
- Yerel Güç:
İstanbul, Ankara gibi belediyeler, "örnek yönetim" sergileyerek halka umut vermeli.
Bu, Erdoğan sonrası için bir prova.
- Dijital Mobilizasyon:
X, YouTube ve TikTok gibi platformlarda gençleri örgütlemek kritik.
18-30 yaş arası seçmen, değişimin anahtarı.
- Kriz Yönetimi Tatbikatı:
Muhalefet, Erdoğan sonrası kaos ihtimaline karşı simülasyonlar yapmalı.
Misal, "AK Parti erken seçim isterse ne yaparız?" sorusuna cevap hazır olmalı.
Sonuç:
Muhalefet, birleşik, proaktif ve halk odaklı bir stratejiyle hazır olmalı.
2023'teki dağınıklığı tekrarlamamak için liderlik ve vizyon birliği şart.
2. AK Parti'nin Liderlik Yarışı Nasıl Şekillenir?!
Erdoğan'ın yokluğu, AK Parti içinde bastırılmış hırsları ve çekişmeleri açığa çıkarır.
Parti, onun karizması olmadan birliğini korumakta zorlanacak.
İşte olası dinamikler:
Potansiyel Adaylar:
1. Süleyman Soylu:
- Avantaj:
Sert milliyetçi çizgisi, güvenlik odaklı imajı ve tabandaki popülaritesi.
MHP'ye yakınlığı, ittifakı sürdürebilir.
- Dezavantaj:
Parti içindeki ılımlı kesimle (örneğin Binali Yıldırım grubu) ters düşebilir.
"Aşırı sağ" algısı, şehirli seçmeni kaçırır.
2. Berat Albayrak:
- Avantaj:
Erdoğan'ın damadı olması, "aile mirası" algısını güçlendirir.
Ekonomideki deneyimi (tartışmalı da olsa) birikim olarak sunulabilir.
- Dezavantaj:
2020'deki istifası ve halktaki "nepotizm" tepkisi zayıf yönü.
Ekonomik krizin sorumlusu olarak görülmesi büyük handikap.
3. Hulusi Akar:
- Avantaj:
Eski Genelkurmay Başkanı olarak "devlet adamı" imajı var.
Milliyetçi-muhafazakâr tabana hitap edebilir.
- Dezavantaj:
Siyasi karizma eksikliği ve parti içindeki sivil kanatla uyumsuzluk riski.
4. Binali Yıldırım:
- Avantaj:
Parti tabanında sevilen, uzlaştırıcı bir isim.
Tecrübesiyle "istikrar" vaat edebilir.
- Dezavantaj:
Erdoğan'ın gölgesinde kaldığı için "lider" algısı zayıf.
5. Diğer İsimler:
Numan Kurtulmuş (TBMM Başkanı, ılımlı İslamcı),
Fatih Erbakan (dışardan destekle),
Erdoğan'ın oğlu Bilal (sembolik bir adaylık) gibi sürprizler de gündeme gelebilir.
Yarışın Dinamikleri:
- İç Çatışma:
Soylu'nun agresif tarzı ile Albayrak'ın "hanedan" iddiası, partiyi bölebilir.
Erken bir kongre (örneğin Erdoğan sonrası 6 ay içinde) bu savaşı netleştirir.
- Taban Etkisi:
AK Parti seçmeni, Erdoğan'a sadakatle bağlı.
Yeni liderin onun "mirasına" vurgu yapması şart, ama kimse onun karizmasını taklit edemez.
- Dış Destek:
MHP, Soylu'yu tercih edebilir; iş dünyası ise Yıldırım veya Akar gibi "istikrar" odaklı isimleri destekler.
Sonuç:
Liderlik yarışı, büyük olasılıkla Soylu-Albayrak çekişmesine döner.
Kazanan, parti birliğini sağlayamazsa, AK Parti dağılma sürecine girer.
İlk 1-2 yıl, bu savaşın şiddetiyle geçer.
3. Ekonomik Çöküş Olursa Ne Olur?!
Erdoğan sonrası bir ekonomik çöküş, hem siyasi hem toplumsal dengeleri altüst eder.
Şu anki kırılganlıklar (yüksek enflasyon, dış borç, TL'nin değer kaybı) bu riski artırıyor.
Olası Tetikleyiciler:
- Liderlik Boşluğu:
Erdoğan'ın yokluğu, ekonomi yönetiminde belirsizlik yaratır.
Yeni liderin güven vermemesi, piyasaları çökertir.
- Dış Borç:
2025'te 200 milyar dolarlık ödeme var.
Finansman bulunamazsa, temerrüt (default) kapıda.
- Halk Tepkisi:
Enflasyonun %100'ü aşması ve/veya işsizliğin patlaması, sokak hareketlerini körükler.
Gelişmeler:
1. Piyasa Çöküşü:
- TL, birkaç haftada %50-70 değer kaybedebilir (örneğin 1 USD = 60-100 TL).
Borsada panik satışları başlar, yabancı yatırımcı kaçar.
- Bankalar, kredi geri ödemelerinde tıkanır; bazıları iflas edebilir.
2. Toplumsal Patlama:
- Ekmek, yakıt ve temel ihtiyaç fiyatları uçarsa, halk sokaklara dökülür.
2018'deki döviz krizi protestoları, bunun küçük bir örneğiydi; bu kez daha şiddetli olur.
- Kutuplaşma, "laik-dindar" veya "Türk-Kürt" çatışmalarına dönebilir.
Mülteci karşıtlığı da alevlenir.
3. Siyasi Kaos:
- AK Parti zayıflarsa, erken seçim kaçınılmaz olur.
Muhalefet hazır değilse, radikal gruplar (milliyetçiler, İslamcılar) güçlenir.
- Ordu, "düzeni sağlama" gerekçesiyle dolaylı müdahale edebilir (teknokrat hükümet gibi).
Çözüm Arayışları:
- Dış Yardım:
IMF ve/veya AB'den acil kurtarma paketi istenebilir, ama bu sert reformlar (kemer sıkma) gerektirir.
Halk, bunu "vesayet" olarak görürse direnç artar.
- Yeni Yönetim:
Muhalefet iktidara gelirse, hızlı bir "ekonomik toparlanma" planı uygulamalı.
Ama bu, en az 2-3 yıl alır.
Netice:
Ekonomik çöküş, Erdoğan sonrası Türkiye'yi bir "hayatta kalma" mücadelesine sokar.
Muhalefet ve halk dayanışması başarılır ise toparlanma mümkün.
Yoksa uzun süreli bir istikrarsızlık başlar.
Genel Değerlendirme
- Muhalefet:
Hazırlık, birleşik liderlik ve halka güven verme üzerine kurulu olmalı.
Aksi halde fırsat kaosa döner.
- AK Parti:
Liderlik yarışı, partiyi ya birleştirir ya da dağıtır.
Soylu ve Albayrak, ana aktörler gibi görünüyor.
- Ekonomik Çöküş:
En kötü senaryo bu.
Hem siyasi hem toplumsal yapıyı sarsar; çıkış, dış destek ve iç dayanışmaya bağlı.
Ezcümle:
Hangi noktayı daha fazla açayım?!
Misal;
- "İmamoğlu'nun liderlik şansı"?!
- "Soylu'nun stratejisi?!
- "Ekonomik çöküşte halkın tepkisi"?!
Siz seçin!
Cüneyt Şaşmaz

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.