AK Parti'nin sunduğu 15 maddelik kanun teklifinde borç yapılandırmasının yanı sıra, matrah ve vergi artırımı, kasa - ortaklar cari hesap düzeltmeleri, işletme kayıtlarının düzeltilmesi, stok düzeltme beyanı, işletme aktifine kayıtlı taşınmazların kayıtlı değerlerinin yükseltilmesi gibi bir çok düzenleme yer alıyor.

Vadesi 30 Nisan 2021 tarihinden önceki kesinleşmiş borçlar yapılandırma kapsamına alındı. Başvurular 31 Ağustos 2021 tarihine kadar yapılabilecek. Alacakların işlenmiş olan gecikme faizleri silinecek onun yerine YI·-U¨FE katsayısıyla faiz hesaplanacak ve borçluya 6, 9, 12 ve 18 taksit şeklinde ve ikişer ayda bir ödemeli seçecek sunulacak.

İlk taksit ödemeleri, Eylül 2021 ayı sonuna kadar yapılacak. İlk 2 taksit o¨dendikten sonra bir takvim yılında 2 taksit ödememe yani taksit atlatma hakkı var, bu durumda yapılandırma bozulmayacak. Ancak, süresinde o¨denmeyen 2 taksitin, son taksiti izleyen ayda gecikme zammıyla birlikte o¨denecek. Aksi halde yapılandırma ihlal edilmiş sayılacak, ödenen tutarlar yapılandırma öncesi borç tutarına mahsup edilecek. Daha önce yapılandırmadan yararlanan ancak taksitlerini ödemeyenler de yapılandırmadan borçlarının yüzde 10'unu ödemiş olmak şartıyla yapılandırmadan yararlanabilecek.

ESNAFA VE KREDİ BORÇLULARINA SİCİL AFFI

Teklif ile karşılıksız çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve kredilerini zamanında ödemeyenlere yükümlülüklerini yerine getirdiği takdirde geçmiş performans olumsuz kayıtlar dikkate alınmayacak. Düzenleme ile odalara olan aidat borçları da yapılandırma kapsamında alındı.

SGK'nın iş kazası, meslek hastalıkları gibi sebeplerle işverene rücu edilen alacakları ve emekli aylıklarından yersiz ödenenlerden kaynaklı alacakları, Tarım Bağ-Kur'lularının prim borçlarına karşılık sattıkları ürün bedellerinden kesinti yapılmak süretiyle SGK'ya ödenmesi gereken prim alacakları da yapılandırma kapsamında. Kişi ve kuruluşların belediyelere olan borçları da yapılandırılacak.

PEŞİN ÖDEME YAPANLARA BÜYÜK İNDİRİM

Peşin ödemeyi tercih eden borçlulara hesaplanan YI-UFE tutarından da yüzde 90 indirim yapılacak. İlk 2 taksit o¨deme süresi içinde borcunu tamamen ödeyen borçlulara YI-UFE'de yu¨zde 50 oranında indirim yapılacak.

Teklifte dava açma süresi geçmemiş veya dava safhasında bulunan kesinleşmemiş amme alacaklar da yapılandırılacak. Matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla, düzenlemenin yayımı tarihinden önce başlayan ancak tamamlanamamış bulunan vergi incelemeleri, takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine devam edilecek.

Bu işlemler sonucunda düzenlenen ve yasanın yayım tarihinden sonra tebliğ edilen ihbarnameler üzerine mükellefler bu madde hükmünden yararlanmak için 30 gün içinde vergi dairelerine başvurabilecekler. Bu durumda da, tarh edilen verginin yüzde 50'si ile bu tutara hesaplanan gecikme faizi yerine Kanunun yayımı tarihine kadar hesaplanacak Yİ-ÜFE tutarı ve Kanunun yayımı tarihinden sonra ihbarnamenin tebliği üzerine dava açma süresinin bitim tarihine kadar hesaplanacak gecikme faizi tutarının öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla, kalan yüzde 50 vergi aslı ile bu vergilere uygulanan gecikme faizi ve vergi aslına bağlı cezaların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.

Özel usulsüzlük cezasının yüzde 25'inin, öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla kalan yüzde 75'inin tahsilinden vazgeçilecek. İlk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere peşin veya ikişer aylık dönemler hâlinde 6 eşit taksitte ödenebilecek.

MATRAH VE VERGİ ARTIRIMI

Yasa teklifinde matrah ve vergi artırımı düzenlemeleri de yer alıyor. Matrah artırımı, yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyanları için; vergi artırımı ise KDV ve stopaj gelir/kurumlar vergisi beyanları için olacak. 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yılları için yıllık gelir ve kurumlar vergisi ile KDV ve gelir/kurum stopaj beyanları için matrah ve vergi artırımı yapılabilecek.

2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 hesap dönemlerine ilişkin olarak verdikleri kurumlar vergisi beyannamelerinde vergiye tabi kurum kazancı (matrah) beyan eden kurumlar vergisi mükelleflerinin, bu yıllara ilişkin vergi matrahlarını; 2016 yılı için yüzde 30, 2017 yılı için yüzde 30, 2018 yılı için yüzde 25, 2019 yılı için yüzde 20 ve 2020 yılı için yüzde 20 oranlarından az olmamak üzere artırmaları şartı getirildi

KDV'de ise, 2016 yılı için yüzde 3, 2017 yılı için yüzde 3, 2018 yılı için yüzde 2,5, 2019 yılı için yüzde 2, 2020 yılı için yüzde 2 vergi artırımı yapılması gerekiyor. Stopaj gelir/kurumlar vergisi beyanlarında ise, 2016 yılı için yüzde 5, 2017 yılı için yüzde 5, 2018 yılı için yüzde 2, 2019 yılı için yüzde 3, 2020 yılı için yüzde 3 vergi artırımı yapılması gerekiyor.

Beyanname vermekle birlikte zarar, indirim ve istisnalar nedeniyle matrah ve vergi beyan etmeyen ya da ilgili yıllarda faaliyette bulunmuş veya gelir elde etmiş olup da bu faaliyetlerini ve gelirlerini vergi dairesinin bilgisi dışında bırakanlar da dahil olmak üzere hiç beyanname vermemiş olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri de matrah ve vergi artırımı yapabilecekler.

Matrah ve vergi artırımında bulunmak isteyenler 31 Ağustos 2021 tarihine kadar başvuruda bulunabilecekler, ilk taksidi Eylül 2021 ayı sonuna kadar olmak üzere ikişer aylık dönemler halinde 6 eşit taksitte ödeyebilecekler. Matrah ve vergi artırımında bulunanlar, bu vergileri, öngörülen süre ve şekilde ödememeleri halinde artırım hükümlerinden yararlanma hakkını kaybedecekler. Mükellefler, incelemesi devam eden yıllar için de matrah ve vergi artırımında bulanabilecekler. Artırım yapılan yıllara ilişkin devreden zararlarının yüzde 50'si silinecek.

FETÖ GİBİ TERÖR ÖRGÜTYLE İLİŞKİSİ OLANLAR YARARLANAMAYACAK

Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu fiiller nedeniyle incelemesi devam edenler ile terör suçundan hüküm giyenler, haklarında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen FETÖ gibi yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle adli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veya MASAK tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler, matrah ve vergi artırımından yararlanamayacak.

İŞLETME KAYITLARINI DÜZELTİLMESİ

Teklifle işletmede mevcut olduğu halde işletmenin muhasebe kayıtlarında yer almayan yani kayıt dışı kalmış emtia, makine ve teçhizat, demirbaşların işletme kayıtlarına alınmasına imkan verilecek.. Bunların stok affı kapsamında kayıtlara alınabilmesi için KDV ödenmesi gerekecek. Bu şekilde kayıtlara intikal ettirilecek; makine, teçhizat ve demirbaşlar ile emtia genel orana yani yüzde 18 tabi ise, bunların rayiç bedeli üzerinden yüzde 10 oranı; indirimli orana yüzde 1, 8'e tabi ise, bunların rayiç bedeli üzerinden tabi oldukları oranın yarısı esas alınmak suretiyle KDV hesaplanacak, KDV stok beyanına ilişkin beyanname ile kağıt ortamında veya elektronik ortamda sorumlu sıfatıyla beyan edilecek ve ödenecek. Beyan edilen emtiaya ait hesaplanarak ödenen KDV indirim konusu yapılabilecek, makine, teçhizat ve demirbaşlar için hesaplanarak ödenen KDV indirim konusu yapılamayacak, Ödendiği yılın gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının belirlenmesinde gider olarak dikkate alınabilecek.

Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerine, Ağustos ayı başı itibariyle düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutlarını, işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını, bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltme imkanı verilecek.Bilanço esasına göre defter tutan tam mükellef gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine, aktiflerinde yer alan taşınmazların değerini, Yİ-ÜFE değerindeki artış oranını dikkate almak suretiyle 31Aralık 2021 tarihine kadar değer yükseltme imkanı sağlanacak. Bu imkandan yararlanılabilmesi için, yeniden değerleme işlemi sonucunda oluşan değer artışı tutarı üzerinden yüzde 5 vergi ödenecek.