Cüneyt Şaşmaz
Terörsüz Türkiye/4
Bu, Lozan Antlaşması'nı (1923) ve 1924 Anayasası'nı, Kürt kimliğinin inkar edildiği
Asimilasyon politikalarının başladığı bir dönemin başlangıcı olarak gördüklerini gösteriyor.
Anlamını detaylandıralım:
1. PKK'nın Tarihsel Anlatısı:
- PKK, Lozan Antlaşması'nı, Kürtlerin yaşadığı toprakların Türkiye, Irak, Suriye ve İran arasında bölündüğü,
- PKK, Lozan Antlaşması'nı, Kürtlerin yaşadığı toprakların Türkiye, Irak, Suriye ve İran arasında bölündüğü,
Kürtlerin ulusal haklarının reddedildiği bir dönüm noktası olarak çerçeveliyor.
Uzman Mesut Yeğen'e göre, "Kürtler açısından Lozan, birlikte yaşadıkları toprakların parçalanması ve haklarının reddedilmesinin başlangıcı" olarak algılanıyor.
https://www.bbc.com/turkce/
- Bildiride, Lozan'ın "Kürt inkâr ve imha siyasetine" yol açtığı iddia edilerek, bu antlaşma Kürt sorununun kökeni olarak sunuluyor.
- Bildiride, Lozan'ın "Kürt inkâr ve imha siyasetine" yol açtığı iddia edilerek, bu antlaşma Kürt sorununun kökeni olarak sunuluyor.
Bu, PKK'nın uzun süredir savunduğu, Kürtlerin Osmanlı sonrası ulus-devlet düzeninde dışlandığı tezini pekiştiriyor.
2. Türkiye'ye Yönelik Eleştiri:
- Lozan, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş belgesi olarak görülür ve Türk kamuoyunda ulusal bağımsızlığın sembolüdür.
- Lozan, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş belgesi olarak görülür ve Türk kamuoyunda ulusal bağımsızlığın sembolüdür.
PKK'nın bu antlaşmayı eleştirmesi, Türkiye'nin resmi tarih anlatısına doğrudan bir meydan okuma.
Bazı analistler, PKK'nın Lozan'ı hedef alarak Cumhuriyetin temellerini sorguladığını ve "soykırımcı" bir devlet imajı çizmeye çalıştığını öne sürüyor.
- Gazeteci Özlem Gürses, bildirinin Lozan bölümünün "problemli" olduğunu,
- Gazeteci Özlem Gürses, bildirinin Lozan bölümünün "problemli" olduğunu,
Türk devletinin güvenlik birimlerinin bu metni önceden görmüş olması gerektiğini sorguladı.
Bu, metnin devletle müzakere sürecinde şekillenip şekillenmediği tartışmasını gündeme getirdi.
3. Sevr'e Dolaylı Atıf:
- Bildiride Sevr Antlaşması'na (1920) açıkça atıf yapılmasa da, Lozan'ın eleştirilmesi,
- Bildiride Sevr Antlaşması'na (1920) açıkça atıf yapılmasa da, Lozan'ın eleştirilmesi,
Sevr'in Kürtler için daha olumlu bir çerçeve sunduğu imasını taşıyor.
Sevr, Kürtler için özerklik veya bağımsızlık öngörüyordu, ancak Lozan bu hakları iptal etti.
Bazı analistler, PKK'nın Lozan'ı reddederek dolaylı olarak Sevr'i ve onun temsil ettiği "emperyalist" düzeni yücelttiğini iddia ediyor.
- Emekli Tuğgeneral Özgür Tör, bildirinin Lozan'ı reddetmesinin "Sevr'in hükümlerini geçerli saymak" anlamına geldiğini,
- Emekli Tuğgeneral Özgür Tör, bildirinin Lozan'ı reddetmesinin "Sevr'in hükümlerini geçerli saymak" anlamına geldiğini,
Bunun Cumhuriyetin temel ilkelerine aykırı olduğunu savundu.
4. Siyasi Mesaj:
- Lozan vurgusu, PKK'nın yalnızca silahlı mücadeleyi bırakmadığını,
- Lozan vurgusu, PKK'nın yalnızca silahlı mücadeleyi bırakmadığını,
Aynı zamanda siyasi bir hareket olarak Kürt sorununun tarihsel kökenlerine dikkat çekmeye devam ettiğini gösteriyor.
Bildiride, Öcalan'ın "Kürt-Türk halklarının kurucu öğe olduğu Demokratik Türkiye Cumhuriyeti" vizyonuna vurgu yapılarak,
Lozan'ın "sorunlu" mirasının aşılması gerektiği ima ediliyor.
https://www.agos.com.tr/tr/
- Ancak, bu söylem, Türkiye'nin toprak bütünlüğüne bir itiraz olarak algılanmıyor.
- Ancak, bu söylem, Türkiye'nin toprak bütünlüğüne bir itiraz olarak algılanmıyor.
Mesut Yeğen, PKK'nın artık "toprak temelli bir mücadele yürütmediğini" belirtiyor.
Soykırım Vurgusu Ne Anlama Geliyor?!
Bildiride "soykırım" terimi, "Kürt inkârı, imha siyaseti, soykırım ve asimilasyon politikaları" bağlamında birden fazla kez kullanılıyor.
Bildiride "soykırım" terimi, "Kürt inkârı, imha siyaseti, soykırım ve asimilasyon politikaları" bağlamında birden fazla kez kullanılıyor.
Uuslararası güçler, "yüzyıllık soykırım politikalarındaki sorumluluklarını görmeye" davet ediliyor.
Bu vurgunun anlamı:
1. Kürt Kimliğine Yönelik Politikaların Eleştirisi:
- PKK, Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren Kürt kimliğinin inkar edildiğini, dil, kültür ve siyasi hakların sistematik olarak bastırıldığını iddia ediyor.
- PKK, Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren Kürt kimliğinin inkar edildiğini, dil, kültür ve siyasi hakların sistematik olarak bastırıldığını iddia ediyor.
"Soykırım" terimi, bu politikaları kültürel ve siyasi bir yok etme süreci olarak tanımlamak için kullanılıyor.
Bildiride, "PKK, katı Kürt inkarının ve buna dayalı soykırım politikalarının egemen olduğu koşullarda şekillendi" deniyor.
https://www.cumhuriyet.com.tr/
- Bu, PKK'nın Kürt sorununun yalnızca bir güvenlik meselesi değil, tarihsel bir adaletsizlik olduğunu savunan anlatısını güçlendiriyor.
- Bu, PKK'nın Kürt sorununun yalnızca bir güvenlik meselesi değil, tarihsel bir adaletsizlik olduğunu savunan anlatısını güçlendiriyor.
2. Uluslararası Kamuoyuna Mesaj:
- "Soykırım" ifadesi, uluslararası alanda dikkat çekmek ve Kürt meselesini küresel bir insan hakları sorunu olarak çerçevelemek için stratejik bir hamle.
- "Soykırım" ifadesi, uluslararası alanda dikkat çekmek ve Kürt meselesini küresel bir insan hakları sorunu olarak çerçevelemek için stratejik bir hamle.
Bildiride, uluslararası güçlerin "soykırım politikalarındaki sorumluluklarını" kabul etmesi,
"Demokratik çözüme katkı sunması" çağrısı, meseleyi uluslararası mahkemelere veya platformlara taşıma niyetini düşündürüyor.
https://www.agos.com.tr/tr/
- Bazı analistler, bu söylemin Kürt ve Ermeni kimliklerini "ortak mağduriyet" üzerinden birleştirerek,
- Bazı analistler, bu söylemin Kürt ve Ermeni kimliklerini "ortak mağduriyet" üzerinden birleştirerek,
Gelecekte Türkiye'ye karşı "toprak ve tazminat talepleri" için zemin hazırlayabileceğini öne sürüyor.
Özgür Tör, 10-15 yıl içinde Türkiye'nin "Kürtlere soykırım" davalarıyla karşılaşabileceği uyarısında bulundu.
3. Türkiye'de Yarattığı Tepki:
- "Soykırım" ifadesi, Türk kamuoyunda büyük rahatsızlık yarattı.
- "Soykırım" ifadesi, Türk kamuoyunda büyük rahatsızlık yarattı.
AKP'li Şamil Tayyar, bu söylemin "tarihi çarpıtma" olduğunu ve kabul edilemez bulduğunu belirtti.
X'te kullanıcılar (@sabahatinismail, @hytt06), bildirinin Atatürk ve Cumhuriyetin kurucularını "soykırımcı" olarak suçladığını,
Bunun Lozan'ı ve 1924 Anayasası'nı reddetmeyle birleştiğinde devletin temellerine bir saldırı olduğunu savundu.
https://www.sozcu.com.tr/
- Bildirinin, Türk devletinin hassasiyetlerini göz ardı ettiği düşüncesi, metnin devletle müzakere edilmeden yazıldığına dair şüpheleri artırdı.
- Bildirinin, Türk devletinin hassasiyetlerini göz ardı ettiği düşüncesi, metnin devletle müzakere edilmeden yazıldığına dair şüpheleri artırdı.
Gazeteci Taha Akyol, Lozan ve soykırım vurgularının "endişe verici" olduğunu, bunun Kürt hareketinin daha radikal bir siyasi çizgiye evrilebileceğini gösterdiğini ifade etti.
DURUM ANALİZ
- PKK'nın Amacı:
- PKK'nın Amacı:
Lozan ve soykırım vurguları, PKK'nın fesih kararını yalnızca bir silah bırakma süreci olarak değil,
Aynı zamanda Kürt sorununun tarihsel ve siyasi boyutlarını yeniden tanımlama girişimi olarak sunduğunu gösteriyor.
Öcalan'ın "Demokratik Türkiye Cumhuriyeti" vizyonu, Lozan'ın "inkarcı" mirasının aşılarak Kürtlerin eşit kurucu unsur olarak tanınmasını hedefliyor.
- Türkiye'nin Tepkisi:
- Türkiye'nin Tepkisi:
Bildirideki ifadeler, özellikle Lozan ve soykırım vurguları, Türk kamuoyunda ve siyasette sert eleştirilere yol açtı.
Bu, sürecin şeffaflığı ve devletle müzakere düzeyi hakkında soru işaretleri yarattı.
Erdoğan'ın "örgütün tüm uzantılarını kapsayan bir karar" beklentisi, YPG ve KCK'nın da silahsızlanmasını şart koşuyor.
https://www.bbc.com/turkce/
- Uluslararası Boyut:
- Uluslararası Boyut:
Soykırım iddiası, Kürt meselesini uluslararası bir insan hakları meselesi haline getirme çabası olarak görülebilir.
Ancak, bu söylemin Türkiye'ye karşı hukuki veya siyasi bir baskıya dönüşmesi, kısa vadede olası görünmüyor.
- Siyasi Riskler:
- Siyasi Riskler:
Bildirinin dili, Türkiye'de milliyetçi kesimlerin tepkisini çekerek barış sürecini zorlaştırabilir.
CHP'nin "soykırım ve Lozan" konularında sert bir açıklama yapması gerektiği yönündeki beklentiler, siyasi kutuplaşmayı artırabilir.
Demem o ki:
PKK'nın Lozan ve soykırım vurguları, örgütün tarihsel anlatısını koruma ve Kürt sorununun uluslararası alanda tartışılmasını sağlama çabası olarak okunabilir.
Ancak, bu ifadeler, Türkiye'nin hassasiyetlerini göz ardı ederek barış sürecine zarar verebilir.
Lozan'ı hedef almak, Cumhuriyetin kuruluş ilkelerine meydan okuma olarak algılanıyor ve bu, toplumsal uzlaşıyı zorlaştırıyor.
Soykırım iddiası ise, hem iç kamuoyunda tepki çekiyor hem de uluslararası alanda spekülatif bir zemin yaratıyor.
Demem şu ki:
Sürecin başarısı, bu tür tartışmalı söylemlerin yerine somut silahsızlanma adımlarına ve şeffaf bir diyaloga bağlı.
KCK ve YPG'nin durumu netleşmeden, bu bildiri daha çok bir siyasi manifesto gibi algılanabilir.
Hasılı:
Erdoğan'ın "Terörsüz Türkiye" vizyonu, MHP lideri Devlet Bahçeli'nin Ekim 2024'te Öcalan'a yaptığı çağrıyla başladı.
Öcalan'ın 27 Şubat 2025'teki silah bırakma açıklamasıyla ivme kazandı.
PKK'nın 5-7 Mayıs 2025'te toplanan 12. Kongresi'nde aldığı fesih kararı, Erdoğan'ın liderliğinde yürütülen bu sürecin bir sonucu olarak sunuluyor.
Erdoğan, 12 Mayıs 2025'teki kabine toplantısında, bu kararı "kritik bir eşik" olarak nitelendirerek,
Kararın PKK'nın tüm uzantılarını (KCK, YPG, PJAK) kapsadığını vurguladı.
Ancak, bildirideki "Lozan" ve "soykırım" ifadeleri, sürecin sadece güvenlik değil, aynı zamanda siyasi ve toplumsal boyutları olduğunu gösteriyor.
Hülasa:
Erdoğan'ın bu hamlesiyle ne yapmaya çalıştığını anlamak için, süreci birden fazla açıdan ele almak gerekiyor.
Aşağıda, temel hedefler ve bu hedeflerin olası motivasyonları sıralanıyor:
1. Güvenlik ve Terörle Mücadelede Tarihi Bir Zafer:
- Amaç:
- Amaç:
Erdoğan, PKK'nın 40 yıllık silahlı mücadelesini sona erdirdiğini göstererek, Türkiye'nin güvenlik sorununu çözmüş bir lider imajı yaratmayı hedefliyor.
Kabine toplantısında "Terörsüz Türkiye sürecinde kritik bir eşik aştık" ifadesi, bu kararın hem iç hem de dış politikada bir başarı hikayesi olarak sunulduğunu gösteriyor.
PKK'nın feshi, 40 binden fazla can kaybına yol açan bir çatışmanın sona ermesi anlamına gelebilir.
Bu, Erdoğan'ın "Türkiye Yüzyılı" vizyonunda güçlü bir lider olarak konumlanmasını sağlar.
Ayrıca, Irak ve Suriye'deki PKK uzantılarının (YPG/SDG) silahsızlanması, Türkiye'nin sınır ötesi güvenlik kaygılarını azaltabilir.
Uyarı:
Uyarı:
Bildirideki "Lozan" ve "soykırım" vurguları, PKK'nın ideolojik anlatısını koruduğunu gösteriyor.
Eğer YPG veya KCK faaliyetlerine devam ederse, bu "zafer" yüzeysel kalabilir.
2. Anayasa Değişikliği ve Siyasi Güç Konsolidasyonu:
- Amaç:
- Amaç:
Bazı analistler, Erdoğan'ın bu süreci, DEM Parti'nin desteğini alarak anayasa değişikliği yapmak ve cumhurbaşkanlığı süresini uzatmak için kullandığını öne sürüyor.
- Neden Önemli?!:
- Neden Önemli?!:
Mevcut anayasa, Erdoğan'ın 2028'de yeniden aday olmasını engelliyor.
DEM Parti'nin TBMM'deki 57 sandalyesi, AKP-MHP ittifakının (Cumhur İttifakı) anayasa değişikliği için ihtiyaç duyduğu 400 oya ulaşmasında kritik.
Öcalan'ın çağrısı ve PKK'nın feshi, DEM Parti'yi sürece dahil etmek için bir zemin yaratıyor.
DEM Parti'nin talepleri (Öcalan'ın koşullarının iyileştirilmesi, kayyumların kaldırılması, anadilde eğitim) bu pazarlığın parçası olabilir.
https://www.dw.com/tr/pkk-
Demem o deme değil şu deme:
Demem o deme değil şu deme:
Bu strateji, iç kamuoyunda milliyetçi kesimlerin tepkisini çekebilir.
"Soykırım" ve "Lozan" ifadeleri, Erdoğan'ın bu söylemi nasıl yöneteceği konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Ayrıca, DEM Parti'nin desteği, CHP'yi zayıflatma hedefiyle de bağlantılı olabilir.
3. Kürt Sorununda Siyasi Çözüm ve Toplumsal Uzlaşı:
- Amaç:
- Amaç:
Erdoğan, Kürt meselesine siyasi bir çözüm getirerek, tarihsel bir miras bırakmayı hedefliyor olabilir.
Öcalan'ın "Kürt-Türk halklarının kurucu öğe olduğu Demokratik Türkiye Cumhuriyeti" vizyonuna dolaylı destek,
Bu sürecin sadece silah bırakma değil, aynı zamanda eşit yurttaşlık ve demokratik haklar üzerine inşa edilebileceğini gösteriyor.
Bildirideki "Lozan" ve "soykırım" vurguları, Kürt kimliğinin inkar edildiği tezine dayanıyor.
Erdoğan, bu söylemi tolere ederek, Kürt seçmen nezdinde güven kazanmayı ve DEM Parti'yi sürece entegre etmeyi amaçlıyor olabilir.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun "Türk-Kürt kardeşçe yaşayacağımız günler uzak değil" açıklaması, bu uzlaşı arayışına destek sinyali olarak okunabilir.
"Lozan" ve "Soykırım" gibi ifadeler, Türk kamuoyunda tepki çekiyor ve uzlaşıyı zorlaştırabilir.
Ayrıca, Öcalan'ın serbest bırakılması gibi talepler, süreci raydan çıkarabilir.
Bu söylem, uzun vadede Türkiye'ye karşı "tazminat veya toprak talebi" gibi hukuki riskler doğurabilir.
(Devamı Yarın)
Cüneyt Şaşmaz
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.