Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Genel Müdürü Ali Kırali, borsanın 2021 yılı faaliyetleri ve 2022 hedeflerine ilişkin bilgi verdi.
TÜRİB'de, faaliyete geçilmesinden 2021 sonuna kadar 111 binin üzerinde kayıtlı yatırımcı, 351 binin üzerinde işlem, 16,3 milyon ton ve 33 milyar liralık hacme ulaşıldığını belirten Kırali, piyasada ağırlıklı olarak arpa, buğday ve mısır gibi hububat ürünlerinin işlem gördüğünü söyledi.
Kırali, TÜRİB'in geçen yıl tarım ürünleri piyasasında etkin bir platform olarak sektörün ve ülke ekonomisinin istikrarlı büyümesine destek vermeyi sürdürdüğüne dikkati çekerek, borsanın kurumsal altyapısını geliştirme, şeffaf ve etkin bir piyasayı yatırımcılara sunma yönünde çalışmalara devam ettiklerini bildirdi.
TÜRİB işlem hacminin, rekolte, sözleşmeli tarım ve destekleme alım fiyatları gibi pek çok değişkenden etkilendiğine işaret eden Kırali, şöyle konuştu:
"Bu bağlamda, iklim, kuraklık ve global emtia piyasası fiyat düzeyi önemli etkenler. Yerel piyasa açısından lisanslı depoculuk kapasitesi de önemli. 2021 yılı sonu itibarıyla 8,3 milyon ton olan lisanslı depo saklama kapasitesinin 2022 yılı sonunda 9,5-10 milyon tona ulaşmasını öngörüyoruz. Bu çerçevede, geçen seneye göre, göreceli daha iyi bir hasat dönemi ve artan saklama kapasitesiyle yıllık işlem hacminin yüzde 30 üzerinde bir artışla 25 milyar lira seviyelerine ulaşmasını bekliyoruz. Bu yılın sonunda, kurulduğumuz günden bu yana işlem hacmimizin toplam 58 milyar liraya ulaşmasını hedefliyoruz."
Teverruk işlemleri için geri sayım
Kırali, Tarım Aydınlatma Platformu'nun 2022'de devreye alınmasını planladıklarını ifade ederek, "Platformda, tarım sektörünün ihtiyacı olan bilgilerin derlendiği, sadece piyasaya odaklanmayan, sektörü bir bütün olarak görerek tarımsal faaliyetlerin tamamının özetlendiği, geleceğe yönelik bilgi ve öngörüler yer alabilecek." dedi.
Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) Piyasası'nın tarım piyasalarındaki payının artırılması, tarımsal emtia ticaretinin dijitalleştirilmesi, ELÜS işlem hacminin artırılarak ürün çeşitliliğinin sağlanması amacıyla Teknolojik Dönüşüm ve Aracılı Sisteme Geçiş Projesi'nin de devam ettiğini vurgulayan Kırali, proje kapsamında bu yıl bazı gelişmeler olacağını ve borsanın tarımsal emtia ticaretindeki konumunun güçleneceğini dile getirdi.
Kırali, proje kapsamında devreye alınacak yeni işlem platformuyla katılım finansta yaygın kullanılan çözümlerden "Teverruk Piyasası"nın 2022'de devreye alınmasını planladıklarını belirterek, "Böylelikle katılım bankalarının yurt dışında gerçekleştirdiği kısa vadeli finansman modeli, ELÜS temel alınarak borsamızda gerçekleştirilebilecektir." dedi.
- Yeni projeler yolda
Halen 17 ürünün borsada işlem görebildiği bilgisini veren Kırali, "Yakın zamanda kuru üzüm ve şeker lisanslı depoculuğu ve ELÜS'ü hayata geçirmek için paydaşlarla çalışmalar yürütüyoruz. Ayrıca sektörden zeytinyağı, süt ürünleri, çay, yer fıstığı gibi ürünler için talepler geliyor. Şu an lisanslı depoculuk düzenlemelerinde 6 ay ile 2 yıl saklanabilir ürünler için altyapı oluşturmuş durumda. Bu şartı sağlayan tarımsal emtianın Ticaret Bakanlığı, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Türk Standardları Enstitüsü ile teknik çalışmalar tamamlandıktan sonra borsamızda işleme açılmaları mümkün." değerlendirmesinde bulundu.
Projelerin önemine dikkati çeken Kırali, şunları kaydetti:
"Projelerimiz hem ürün çeşitliliğini sağlayacak hem de esnek teknik altyapıyla aynı anda birden fazla piyasayı işletme imkanı verecek. Ürün çeşitliliğinin yanı sıra farklı ihtiyaçlara hizmet edecek spot ve türev emtia piyasalarını oluşturacağız. Dolayısıyla farklı üyelik ve yatırımcı profiline hizmet edeceğiz. Örneğin katılım finansına yönelik olarak, tarım ürünlerini temsil eden ELÜS'lerin sadece katılım bankalarının kısa vadeli fon yönetimine hizmet verecek teverruk finansman modeli için bu yıl faaliyete geçireceğimiz Teverruk Piyasası buna bir örnek. Vadeli İşlemler Piyasası orta vadede faaliyete geçirmek istediğimiz bir diğer piyasa."