AB'nin 27 üyesinin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla Belçika'nın başkenti Brüksel'de yarın AB Liderler Zirvesi düzenlenecek.
Noel dönemi öncesinde yapılacak yılın son zirvesine, AB Konseyi Başkanı Antonio Costa başkanlık edecek.
Zirveye, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da katılacak.
Üst düzey bir AB yetkilisinden alınan bilgiye göre, zirvenin ana konusu Ukrayna'ya mali destek sağlanması olacak.
Liderler, toplantının başında Ukrayna'daki son gelişmeleri ve AB'nin ülkeye desteğini nasıl sürdürebileceğini değerlendirecek.
Bu oturuma, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy video konferansla bağlanacak. Zelenskiy'nin ardından AB liderleri Ukrayna konusundaki istişarelerine kendi aralarında devam edecek.
Ukrayna başlığında liderlerin ana gündeminde ülkeye nasıl mali destek sağlanacağı yer alacak.
AB ve üye ülkeleri bugüne kadar Ukrayna'ya 66 milyar avrosu askeri destek olmak üzere toplam 187,3 milyar avro kaynak sağladı ancak Ukrayna'nın savaşı sürdürebilmesi için devamlı mali destek alması gerekiyor.
Gelecek yılın ilk çeyreğinde Ukrayna'nın finansal kaynaklarının tükenmesi bekleniyor.
Tazminat kredisi planı
AB ülkelerinin liderleri, Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından Ukrayna'ya sağlanacak "tazminat kredisi" planını tartışacak.
AB Komisyonu, uzun süredir Rusya'nın dondurulmuş varlıklarının Ukrayna'ya sunulacak krediye teminat olarak kullanılması fikri üzerinde çalışıyor.
Plan kapsamında Ukrayna'ya ciddi miktarda kredi sağlanması, Ukrayna'nın bu krediyi sadece Rusya'nın savaş tazminatı vermesi halinde geri ödemesi öngörülüyor.
Belçika Başbakanı Bart De Wever ise 185 milyar avroluk kısmı ülkesindeki Euroclear finans kuruluşunda bulunan ve yaptırımlar kapsamında hareketsizleştirilen Rus varlıklarının, Ukrayna'ya sağlanacak kredinin teminatı olarak kullanılması için risklerin paylaşılması, birlikte hareket edilmesi ve yasal dayanakların açık biçimde ortaya konulmasını şart koşuyor.
Rus varlıklarına alternatif çözüm üretilmesini Belçika'nın yanı sıra İtalya, Malta ve Bulgaristan destekliyor. Macaristan, Slovakya ve Çekya ise Ukrayna'ya mali desteğe karşı çıkıyor.
AB ülkeleri, geçen hafta da Rusya'nın 210 milyar avroyu bulan varlıklarını süresiz dondurma kararı aldı.
Süresiz varlık dondurma kararı ve verilen çeşitli güvenceler ile Belçika'nın, Rus varlıklarının Ukrayna'ya sağlanacak krediye teminat olarak kullandırılması planına destek vermesi de hedefleniyor.
Bu noktada dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna'ya kullandırılması için oy birliği yerine nitelikli oy çokluğu yeterli oluyor. Nitelikli oy çokluğu ile bir kararın geçmesi için en az 15 üye ülkenin olumlu oy vermesi, bu ülkelerin toplam AB nüfusunun en az yüzde 65'ini temsil etmesi yeterli oluyor.
Bu nedenle zirvede, AB liderlerinin nitelikli oy çokluğuyla Rusya'nın dondurulmuş varlıklarını Ukrayna'ya kullandırmaya yönelik bir karar almaları bekleniyor.
Liderler, Ukrayna oturumundan sonra Birliğin 2028-2034 dönemi bütçesini içeren yaklaşık 2 trilyon avroluk Çok Yıllı Mali Çerçevesi konusunda fikirlerini paylaşacak.
Uzun vadeli AB bütçesi, üye ülkelerin gelecekteki bütçeye ne oranda katkı sağlayacakları, bütçenin hangi alanlara odaklanacağı gibi konularda tartışmalara sahne oluyor. Bu konuda henüz hızla bir karar almaya ihtiyaç duyulmuyor.
Genişleme konusunda da stratejik bir tartışma yapacak liderlerin, somut karar alması beklenmiyor. Aynı zamanda liderler, jeoekonomik durum ve bunun AB'nin rekabet gücünü nasıl etkilediği konusunda görüşlerini paylaşacak.
Muhabir: Ata Ufuk Şeker