21. Yüzyılın Kara Listesi ve/veya Liderler mi, Politikalar mı Zarar Veriyor, Ne Dersiniz?!
...
Dün, bugünün gölgesinde...
Dünya siyaset sahnesi, "insanlığın düşmanı" gibi ağır laflarla çalkalanıyor.
Ama bugün aslında dün'dü; mesele liderlerde mi, yoksa onların insanlığa çektirdiği politikalarda mı?!
Nitekim...
Birleşmiş Milletler (BM), kırmızı kalemi kapıp bazı isimleri fişliyor.
Peki, suçlu kim?!
Liderler mi, yoksa kalemlerinden çıkan o felaket politikalar mı?!
Hal böyleyken...
Bu karanlık listeyi masaya yatıralım!
...
Demem o ki:
İnsanlığın düşmanı diye bir şey yok; asıl dert, insanlığa zarar veren politikalar!
Öncelikle...
BM İnsan Hakları Konseyi ve özel raportörler, bazı liderleri fena halde mercek altına almış.
Kimler mi var?!
Elcevap:
- Beşşar Esad (Suriye):
İç savaşta sivillere saldırılar, kimyasal silah iddiaları...
BM raporları, Esad'ın adını kırmızı kalemle çizmiş[^1].
- Kim Jong-un (Kuzey Kore):
Zorla çalıştırma kampları, açlık politikaları, siyasi baskılar...
BM'nin "yuh artık" dediği bir tablo[^2].
- Ali Hamaney/İbrahim Reisi (İran):
2022'de Mahsa Amini'nin ölümüyle patlayan protestoların şiddetle bastırılması, BM'nin özel oturum konusu oldu[^3].
Nüans?!
İnsan hakları mı dediniz?!
Hadi canım, siz de!
Demem şu ki:
Uluslararası insan hakları örgütleri, liderlerin karanlık yüzlerini ifşa etmekte kararlı.
...
Amnesty International ve Human Rights Watch, adeta bir "utanç listesi" dokuyor:
- Vladimir Putin (Rusya):
Ukrayna işgali, muhalefete baskılar, Navalni'nin ölümü...
Amnesty ve HRW, Putin'i baş tacı yapmış (ama kötü anlamda tabii)[^4][^5].
- Xi Jinping (Çin):
Uygur Türklerine kitlesel gözaltılar, ifade özgürlüğüne kelepçe...
Çin'in sicili mi?!
Parlak değil, orası kesin[^6].
- Recep Tayyip Erdoğan (Türkiye):
- Recep Tayyip Erdoğan (Türkiye):
Basın özgürlüğü davaları, siyasi tutuklamalar, yargı bağımsızlığı mı?!
Demem o değil şu deme:
Hadi oradan! [^7]
- Muhammed bin Selman (Suudi Arabistan):
- Muhammed bin Selman (Suudi Arabistan):
Yemen'deki savaş, sivil ölümleri, Kaşıkçı cinayeti...
Hasılı:
Veliaht prensin dosyası bayağı kabarık[^8].
...
Hülasa:
BM raporları ve yaptırımlar, 21. yüzyılın kara listesini nakış gibi işliyor!
Bugün aslında dündü...
Uluslararası toplum, sadece rapor yazıp kenara çekilmiyor; gerektiğinde yaptırım sopasını da eline alıyor.
İşte o "şanslı" isimler:
- Putin ve Rus yönetimi:
Ukrayna savaşı sonrası AB, ABD ve G7, yaptırımları adeta yağmur gibi yağdırıyor[^9].
- Aleksandr Lukaşenko (Belarus):
2020 seçim protestolarını şiddetle bastırması, ona AB yaptırımlarını "hediye" etti[^10].
- İranlı yetkililer:
Kadın hakları ihlalleri ve protestoculara baskılar, yaptırımlarla karşılık buluyor[^11].
...
Ve..
Son olarak...
Son olarak...
İklim krizi!?
Gezegenin düşmanları kim?!
Elcevap: ?!
İnsanlığın geleceğini tehdit eden sadece savaşlar ve baskılar değil; çevre politikaları da liderleri sorgulatıyor.
İşte iki çarpıcı örnek:
- Donald Trump (ABD):
Paris İklim Anlaşması'ndan çekilip dünyayı şoka uğrattı.
İklim mi?!
Demem o ki:
O da neymiş?!
- Jair Bolsonaro (Brezilya):
Amazon'u talan eden politikalarıyla "gezegenin akciğerlerine" hançer sapladı[^12].
Demem şu ki:
Savaş, baskı ve iklim felaketi; işte insanlığın ortak düşmanları!
Demem o deme değil şu deme:
Liderler mi, Politikalar mı?!
...
Dün, bugünün gölgesinde...
İnsanlık bugün savaşların, otoriter rejimlerin, çevresel yıkımın ve insan hakları ihlallerinin pençesinde.
Netice:
Bu felaketlerin ardında liderler var, ama asıl mesele onların dayattığı politikalar.
Ezcümle:
Liderler gelip geçer, ama politikaların izleri insanlıkta derin yaralar bırakır.
Peki, sizce suç kimde?!
Dipnotlar:
[^1]: United Nations Human Rights Council (UNHRC). (2021). *Report of the Independent International Commission of Inquiry on the Syrian Arab Republic*. Cenevre.
[^2]: United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR). (2022). *Report on the Situation of Human Rights in the Democratic People’s Republic of Korea*. Cenevre.
[^3]: United Nations Human Rights Council (UNHRC). (2022). *Special Session on the Human Rights Situation in the Islamic Republic of Iran*. Cenevre.
[^4]: Amnesty International. (2023). *Annual Report 2022/23: The State of the World’s Human Rights*. Londra.
[^5]: Human Rights Watch (HRW). (2024). *Russia: Political Prisoners and the Death of Alexei Navalny*. New York.
[^6]: Human Rights Watch (HRW). (2023). *World Report 2023: China*. New York.
[^7]: Amnesty International. (2024). *Turkey: Human Rights in the Republic of Türkiye*. Londra.
[^8]: Human Rights Watch (HRW). (2021). *World Report 2021: Saudi Arabia*. New York.
[^9]: European Union (EU). (2023). *EU Sanctions Map: Measures against Russia*. Brüksel.
[^10]: European Union (EU). (2021). *Council Decision concerning restrictive measures in view of the situation in Belarus*. Brüksel.
[^11]: U.S. Department of State. (2023). *Sanctions on Iranian Officials Involved in Human Rights Violations*. Washington D.C.
[^12]: World Wide Fund for Nature (WWF). (2022). *Amazon Deforestation Report*. Cenevre.
[^3]: United Nations Human Rights Council (UNHRC). (2022). *Special Session on the Human Rights Situation in the Islamic Republic of Iran*. Cenevre.
[^4]: Amnesty International. (2023). *Annual Report 2022/23: The State of the World’s Human Rights*. Londra.
[^5]: Human Rights Watch (HRW). (2024). *Russia: Political Prisoners and the Death of Alexei Navalny*. New York.
[^6]: Human Rights Watch (HRW). (2023). *World Report 2023: China*. New York.
[^7]: Amnesty International. (2024). *Turkey: Human Rights in the Republic of Türkiye*. Londra.
[^8]: Human Rights Watch (HRW). (2021). *World Report 2021: Saudi Arabia*. New York.
[^9]: European Union (EU). (2023). *EU Sanctions Map: Measures against Russia*. Brüksel.
[^10]: European Union (EU). (2021). *Council Decision concerning restrictive measures in view of the situation in Belarus*. Brüksel.
[^11]: U.S. Department of State. (2023). *Sanctions on Iranian Officials Involved in Human Rights Violations*. Washington D.C.
[^12]: World Wide Fund for Nature (WWF). (2022). *Amazon Deforestation Report*. Cenevre.
Cüneyt Şaşmaz