İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray, Türkiye'nin, ABD'nin Karadeniz'de oluşturacağı NATO Deniz Gücü'ne üye olması ile ilgili Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun yanıtlaması istemiyle TBMM'ye soru önergesi verdi.

İYİ Partili Çıray, Türkiye’nin, ABD’nin projesi olarak Karadeniz’de oluşturulacak NATO Deniz Gücü’nün bir üyesi olması halinde Montrö'yü dengeli biçimde uygulamakta zorlanacağını belirtti. Çıray, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'na, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Roma'daki görüşmede ABD Başkanı Joe Biden'a verdiği tavizler nelerdir" diye sordu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Biden’ın Roma’da yaptığı görüşme sonra Biden’ın Türkiye’ye bakışında olumlu yönde çok ani bir değişim yaşandığını belirten Çıray, bu değişimin sebebinin, Biden’a verilen çok ciddi tavizler olduğunu savundu. Çıray, "Erdoğan’ın verdiği tavizler sonucunda, Beyaz Saray ve ABD yetkililerinin açıklamalarının, Washington’ın S-400 meselesi ile ilgili dayatmalarından vazgeçtiği ve ABD-Türkiye ilişkilerinin ortak çıkarlara dayanarak geliştirme yolunda mutabık kalındığı yönünde olduğu" değerlendirmesini yaptı.

MONTRÖ ANLAŞMASI RİSKE ATILAMAZ
Çıray, Türkiye’nin, ABD’nin projesi olarak Karadeniz’de oluşturulacak NATO Deniz Gücü’nün bir üyesi olması halinde Montrö'yü dengeli biçimde uygulamakta zorlanacağını belirterek ve şunları kaydetti:

"Türkiye’nin, ABD’nin projesi olarak Karadeniz’de oluşturulacak NATO Deniz Gücü’nün bir üyesi olması halinde, bu projenin tabiatı gereği Montrö kurallarının da batı ekseni lehine esnetilmesi ve Türkiye’nin boğazlardaki hükümranlık haklarının sorgulanması riskinin oluşması muhtemeldir. Diğer yandan Karadeniz’de tırmandırılacak bir krizin bölgesel çatışmaya dönüşmesi halinde Rusya ile karşı karşıya gelme tehlikesi de bulunuyor. Bu projenin üyesi olunması halinde, aynı zamanda Ukrayna, Gürcistan, Türkiye ve Rusya arasında doğabilecek her anlaşmazlıkta ABD/NATO tarafından büyük bir baskıyla da karşı karşıya kalınacaktır. Tüm bu iddiaların doğru olması halinde ekonomik olarak son derece kırılgan bir pozisyonda olan Türkiye, çok ciddi bir milli güvenlik sorunu ile karşı karşıya kalacaktır."
BIDEN'A HANGİ KONULARDA TAVİZLER VERİLDİ
Çıray'ın, Bakan Çavuşoğlu'na yönelttiği sorular şöyle:

“31 Ekim 2021 tarihinde Roma’da yapılan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Biden görüşmesinde, Sayın Erdoğan’ın bazı konularda tavizler verdiği doğru mudur? Eğer doğruysa bu tavizler hangi konularda verilmiştir?

Roma’daki görüşmeden sonra S-400 konusunda Türkiye’ye baskı yapan ve yaptırım tehdidinde bulunan ABD’nin bu tutumundan vazgeçip bir anda iş birliğine gitmesinin arkasında yatan sebep, ABD’nin Rusya ile mücadele için Karadeniz’de oluşturacağı bir NATO Deniz Gücü’ne Bulgaristan, Romanya, Ukrayna ve Gürcistan’ın yanında Türkiye’nin de katılacak olması mıdır?

ABD projesi olan söz konusu NATO Deniz Gücü’nün oluşturulması, Montrö Anlaşması’nın Türkiye’ye sağladığı kontrol ve hükümranlık haklarının sorgulanması riskini doğurmamakta mıdır?

40 adet ‘Blok 70 F-16’ ve 80 adet ‘modernizasyon kiti’ satın alma talebine Kongre’nin çıkaracağı güçlüklere rağmen, ABD Başkanı Biden’ın bunu destekleme vaadi karşılığında Biden’a neyin sözü verilmiştir?

Türkiye’nin Karadeniz’de oluşturulacak NATO Deniz Gücü projesinde yer alması halinde Rusya ile bölgesel bir çatışma riskine karşı Rusya’dan alınan S-400 hava savunma sistemlerinin durumu ne olacaktır?”