Türkiye’de enerji alanında biriken sorunlar İran’ın doğalgazı bir süre kesmesiyle krize dönüştü. Ancak bu kriz sadece sanayi ve enerji boyutunda da sınırlı kalmayacak, çevre kirliliğiyle de karşımıza çıkacak.

Ulaştığımız sektör kaynakları, doğalgaz krizinin uzamasının beklendiğini, bu nedenle fabrikaların motorin ve fuel oil yakmaya başlayacağını belirtti.

Sektör yetkililerin aktardığı bilgiye göre Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, “Motorin ve fuel oil yakacağız” diyen sanayicilere “Ne bulursanız yakın, görmezden geleceğiz” yanıtını vermiş.

Sektör yetkilileri bakanlığın Türkiye’yi zora sokabilecek bu uygulamaya yeşil ışık yakmak zorunda kalmasını şöyle yorumladı: “Yaşadığımız enerji krizinin boyutunu da gözler önüne seriyor. Günlerdir yaşadığımız endişelerimizde haklılığımız gösteriyor. Çok kötü günlerden geçiyoruz.”

İran ‘teknik arıza’ gerekçesiyle Türkiye’ye 10 gün boyunca doğalgaz akışı sağlamayacağını duyurmuş, bunun üzerine BOTAŞ, alınan gaz miktarının 17 Ocak itibariyle üçte bir seviyesine düştüğünü, 20 Ocak itibariyle de sıfırlandığını açıklamıştı. Bunun üzerine Türkiye genelindeki OSB’lerde 72 saat elektrik kesintisi uygulanacağı belirtilmişti.

Ayrıca sanayicilere doğalgaz kullanımını yüzde 40 kısarak yüzde 60 kapasitede tutulması talimatı verilmişti.

Bu ise sanayinin her gün yüzde 40 daha az üretim yapması demek. Ancak sanayiciler yaşanan doğalgaz kıtlığı nedeniyle bunu yapmak zorunda bırakıldı. Çünkü yapılmaması durumunda hat basıncı düşecek. Bu da artık merkezi şebekeden konutlara enerji verilememesi ve şebekenin çökmesi anlamına geliyor.

Konuştuğumuz sektör kaynakları yaşanan bu enerji krizinin perde arkasını şöyle anlatmıştı: “Bu tamamen bir yönetimsizlik. Kötü yönetimden kaynaklı bir şey. Çünkü kışın geleceği belli, bazı kontratların yenilenmesi gerektiği belli. Ama şimdi burada masaya oturulduğu zaman iki taraf da pazarlık yapıyor. Ankara orada bir risk aldı ve mevcut doğalgazla ucu ucuna idare etmeye çalışıyorlar. Kasada zaten rahat rahat spot mal alabilecek çok para yok. İstediğim zaman istediğim yerden alayım gibi para yok.”

Kriz uzayabilir

Sektör yetkilileri doğalgaz krizinin 10 günle sınırlı olmayacağı ve daha da uzayacağı beklentisinde. Bunun için de kendilerince önlemler alma yoluna giderek motorin ve fuel oil yakmak zorunda kalacaklarını Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığına iletmişler.

Bakanlıksa bu bildirimin karşısında sektör yetkililerine ‘off-the-record’ olarak “Ne bulursanız yakın, görmezden geleceğiz” teminatı vermiş.

Yönetmeliğe aykırı

Ancak bu hem Türkiye’deki yönetmeliğe hem de Türkiye’nin geçen yıl imzaladığı Paris İklim Anlaşması’na aykırı.

Çünkü hem motorin hem de fuel oil, doğalgaza göre daha yüksek sera gazı etkisine sahip. Paris İklim Anlaşması’nın hükümlerindeyse sera gazı salınımın azaltılması şart var.

Ayrıca ulusal yönetmeliğe göre de işletmelerin yönetmelikte yer alan emisyon sınır değerini sağlayacak şekilde faaliyet gösterme zorunluluğu var.

Buna göre normalde doğalgaz tüketen işletmelerin bildirdiği emisyon ölçümleri ve sınır değerlere uygunluğu, kayıt dışı fuel oil tüketimi halinde gerçeği yansıtmamış olacak.