KPSS sorusu ile yeniden gündeme gelen Osman Hamdi Bey’i Kaplumbağa Terbiyecisi adı verilen eserle tanıyoruz. Sınavdaki soruya konu olan eseri Kur'an Okuyan Kız tablosu olsa da akıllara bir kez daha Kaplumbağa Terbiyecisi adlı eserin üzerindeki gizem geldi. İşte Kaplumbağa Terbiyecisi ve hakkındaki iddialar.

KAPLUMBAĞA TERBİYECİSİ ESİNLENME Mİ?
Osmanlı’nın son yıllarında adını duyuran bir entelektüel olan Osman Hamdi Bey, Kaplumbağa Terbiyecisi eseri ile tanınır. Aslında Türk resim sanatının öncülerinden Osman Hamdi Bey'in 1880 yılında yaptığı Kur'an Okuyan Kız tablosunun 2019'da Londra'da 6.3 milyon sterline satılmasından sonra İstanbul Hanımefendisi isimli eseri Viyana'da 1,5 milyon euro'ya, Yeşil Cami'de Kuran Dersi tablosu ise aynı gün Londra'da 4 milyon 640 bin sterline alıcı bulmuştu.

1842’de doğan Osman Hamdi Bey, Osmanlı Devleti adına yurt dışında okuyan ilk öğrenciler arasında yer alıyor. Aklı sanatta olmasına rağmen hukuk okudu. II. Abdülhamit, Osman Hamdi Bey'i, Sanayi-i Nefise Mekteb-i'ne tayin etti ve Osmanlı'nın ilk güzel sanatlar okulu açılmış oldu. Müzecilik ve sanat konusunda çok çalışan Osman Hamdi Bey'in en ünlü eserlerinden olan Kaplumbağa Terbiyecisi'nin mesajlarından birinin bu çalışmalar olduğu iddia ediliyor.

KAPLUMBAĞA TERBİYECİSİ NE ANLATIYOR?
Ünlü tablo Kaplumbağa Terbiyecisi’nde bir derviş ve yerde kaplumbağalar yer alıyor. Uzun yıllar boyunca sırrı çözülemeyen tabloyla ilgili zaman içerisinde 3 farklı iddia ortaya atıldı.

Birinci iddiaya göre, Osman Hamdi Bey kendisini derviş ve çalıştığı kişileri kaplumbağa olarak görüyor. Sürekli onlara bir şeyler öğretmeye çalışıyor fakat arkadaşlarının yavaşlığı, onları kaplumbağaya çeviriyor. Bu iddiaya göre Osman Hamdi Bey, çalışma arkadaşlarını eleştiriyor.

İkinci bir iddiaya göre ise, derviş yine Osman Hamdi Bey fakat kaplumbağa rolünü üstlenenler değişiyor bu sefer. Halkı sanatla eğitmeye çalışan (sırtındaki enstrümanlar) derviş ve bu ilerlemeye direnen halk resmediliyor Kaplumbağa Terbiyecisi'nde. Osman Hamdi Bey'in toplumu sanat ve kültürle eğitmek, çok istediği ve önem verdiği bir ilerlemeydi fakat bu isteğine ulaşabildiği pek söylenemez.

KAPLUMBAĞA TERBİYECİSİ ESİNLENME Mİ?
Tablonun anlamından ziyade yapısına dikkat eden bir grup sanatsevere göre ise Osman Hamdi Bey'in hazırladığı bu tablo özgün değil. İddianın sebebi alttaki gravür.

Osman Hamdi Bey'in Kaplumbağa Terbiyecisi, 1906 yılında yapıldı. Fransız Tour du Monde dergisinde yayınlanan Charmeur de tortues ise 1896 yılında yayınlandı. İşin bir ilginç yanı da Charmeur de tortues, Kaplumbağa Terbiyecisi demek. Osman Hamdi Bey'in babasına gönderdiği bir mektupta gönderdiği Tour du Monde dergisini okuduğunu belirttiği ise bir başka ayrıntı.