Aralık ayı ortasında geleceği açıklanan Çin aşısı, yeni yıl arifesinde bu sabah Türk Hava Yolları’nın (THY) Pekin – İstanbul – Ankara seferiyle başkente getirildi. Aşılar, Corona virüsüne karşı ön cephede mücadele yürüten sağlık çalışanlarına uygulanmak üzere ülke geneline dağıtımı öncesinde bekletilmek üzere depoya konuldu. Pekin’den ilk aşamada 3 milyon doz olarak Türkiye’ye gönderilen aşı, 7 ayrı araçla taşınarak Esenboğa Havalimanı yakınındaki Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün Aşı ve İlaç Deposu’na yerleştirildi. THY’den yapılan yazılı açıklamaya göre, aşılar, özel soğutma sistemlerine sahip 17 konteynera yerleştirilmiş şekilde, Pekin’den Ankara’ya getirildi.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da Twitter aracılığıyla Çin aşısının Ankara’ya getirilmesiyle ilgili sürece ilişkin açıklamada bulundu. Koca “Ümit ederim ki darlıkların bittiği genişliklerin başladığı gün bugündür. Aşılarımızı getiren uçak Esenboğa Havalimanımıza ulaştı. 14 gün sürecek testleri hemen Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu'muzda başlayacak. Testler biter bitmez ise aşılama programımız Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü koordinasyonunda gerçekleşecek. Birlikte başaracağız” ifadesini kullandı.

Sadece ürün kontrolu amaçlı test süreci

Çin aşısıyla ilgili testler, sadece taşınma süreci itibariyle herhangi bir bozulma yaşanmadığına dair kontrolları kapsayacak. Herhangi bir şekilde aşı güvenliğine ilişkin ve insanlar üzerinde denenmesi gibi süreçleri içeren testler söz konusu değil. Türkiye, Çin aşısıyla ilgili olarak Hacettepe Üniversitesi bünyesinde Faz-3 çalışmasını gönüllü denekler üzerinde yürütüyordu. Ancak ABD ve Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Corona virüsü salgınında ikinci dalga yaşanması nedeniyle Türkiye de rutin aşı kontrol süreçleri tümüyle sonuçlanmaksızın aşılamaya başlama kararı aldı. Bu amaçla Türkiye, 18 Aralık’ta Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle aşılar için “Acil Kullanım Onayı” verilebilmesini yasallaştırdı. Böylelikle Çin aşısı CoronaVac ve sonrasında diğer ülkelerden ithal edilecek aşılar, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları üzerinde uygulanabilecek.

Şimdi Sağlık Bakanlığı’nın yürüteceği “ürün kontrolu” niteliğinde ve Koca’nın ifadesiyle 14 günlük test süreci sona erdikten sonra öncelikle sağlık çalışanları için aşı dağıtımı başlayacak. Ardından risk gruplarını hedefleyen şekilde aşılama programı hayata geçirilecek.

“Aşı tedarik sürecinde muhatabımız üretici firma”

Sağlık Bakanı Koca, kamuoyunda Çin’den aşı alımında aracı bir firma kullanıldığı ve fiyat farkı oluşacağı yönündeki iddialara da yazılı yanıt verdi.

“Toplumun her kesiminin eleştirmeye, sorgulamaya, derinlikli bilgi edinmeye hakkı vardır. Bulunduğumuz konum gereği bunların hepsini saygıyla ve toplumun bilgi edinme hakkının en doğal taleplerden biri olduğu bilinci ile karşılıyoruz. Merak edilen her bilgiyi şeffaflıkla ve açıklıkla izah ediyoruz” diyen Koca, ancak bu süreçte iddialar gündemdeyken kamuoyunda bir karmaşa zemini oluşturulduğunu öne sürdü. Koca “Aşıların aracı bir firma vasıtasıyla alınacağı iddia edildiğinde, böyle bir durum olmadığını ve görüşmelerin doğrudan üretici firma ile yürütüldüğünü söylemiştim. Bir muhabir arkadaşımızın çektiği fotoğrafta yazan Keymen İlaç A. Ş. yazısına atıfta bulunarak bu iddia sürdürülmektedir. Düne kadar aşının gelemeyeceği iddiasıyla anlaşılmaz bir şekilde memnuniyet izhar edenlerin aşılar yola çıktığında bu gibi asılsız iftiralara tevessül etmeleri son derece yakışıksızdır” dedi.

Koca ayrıca “BioNTech ve Oxford aşısı dahil olmak üzere tüm aşı üreticileri ile devlet olarak bizzat aracısız görüştük. Devletimiz adına Devlet Malzeme Ofisimiz, Sinovac firması ile görüşmüş ve Türkiye’deki temsilcileri olan Keymen İlaç A.Ş. ile de lojistik süreci takip etmiştir. Sinovac firmasının Türkiye’deki tek yetkili distribütörü Keymen İlaç A.Ş. firmasıdır. Üstelik 7 yıldır bu durum böyledir” açıklaması yaptı.

TRT muhabirinin Pekin’de, uçağa aktarılacak ve Türkiye’ye gönderilecek aşılarla ilgili sosyal medyada paylaştığı fotoğrafta paketlerin üzerinde Keymen İlaç A.Ş. etiketinin görülmesi üzerine şirket İngilizce olarak yazılı bir basın açıklaması yaptı. Sinovac Genel Müdürü Helen (Guang) Yang imzalı metinde, “Keymen, Türkiye ve Azerbaycan’da tek yetkili distribütörümüzdür. Covid-19 aşısına yönelik tüm görüşmeleri Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlıkları’yla, Sinovac doğrudan müzakere ederek yürütmektedir. Keymen, Sinovac’ı, Devlet Malzeme Ofisi (DMO) da Türkiye’yi temsil etmektedir” denildi.