Cüneyt Şaşmaz

Cüneyt Şaşmaz

AYAKLANMA ve 2050?!/2

- Nükleer bir sorundan kaçınmalıyız.
Nükleer çalışmalarınız varsa, iklim değişikliğini çözseniz bile bitirdiniz demektir.
İklim değişikliği sorununu çözmeliyiz, çünkü iklim değişikliğini çözmezsek, nükleer sorunlarla uğraşırsak, işimiz bitti demektir.
İklim değişikliğini çözersek ve nükleer bir sorun yoksa iyi ama sürdürülemez kaynak kullanımına devam edersek, işimiz bitti demektir.
Nükleer sorun ve iklim değişikliği, sürdürülebilir kullanımla uğraşırsak, dünyadaki eşitsizliği sürdürür veya arttırırsak, işimiz bitti demektir.
Yani, birine öncelik veremeyiz.
Nasıl ki, evlilikte bir çiftin seks, çocuklar, kayınvalideleri, para, din ve politika konusunda anlaşması gerektiği gibi bu sorunların dördünü de çözmeliyiz.

- Ne yapmalıyız?!
Tarihten dersler var mı?!

- Mutlu bir evlilik yapmak için, arkanıza yaslanıp mutlu bir evlilik hakkında listelenmiş bir görüşe sahip olmak yeterli değildir.
Bunun yerine bütçenizi, kayınvalidelerinizi ve 36 başka şeyi tartışmanız gerekir.
Dünya ile ilgili olarak, ulusal krizleri çözerken, kitabımda bulacağınız kontrol listesi, bir düzine faktörün kontrol listesidir.
Şimdi, daha uzun bir kontrol listesi yapabilirim veya daha kısa bir kontrol listesi yapabilirim, ancak üç faktörden oluşan bir kontrol listemiz varsa, bazı büyük şeyleri kaçırdığımız açıktır.
Ve 72 faktörden oluşan bir kontrol listemiz olsaydı, kimse kitabımı almayacaktı ve buna dikkat etmeyeceklerdi.
ABD'nin şu an gerçekten berbat ettiği faktörlerden birine örnek, diğer ülkeleri, sorun çözmek için model olarak kullanma faktörüdür.
Kişisel krizlerde olduğu gibi, birisinin evliliği bozulduğunda veya yıkılma riski taşıyorsa, bununla başa çıkmanın bir yolu, mutlu evlilikleri olan diğer insanlara bakmak ve mutlu bir evliliğin nasıl yapılacağına dair modellerinden öğrenmektir.
Ancak Birleşik Devletler, bugün Amerikan istisnası olarak adlandırılan şeye inanıyor.
Bu deyim, Amerikan istisnası, ABD'nin benzersiz, istisnai olduğu anlamına gelir, bu nedenle diğer ülkelerden öğrenebileceğimiz hiçbir şey yoktur?!
Ancak, kıtamızı paylaşan bir demokrasi ülkesi komşumuz Kanada var?!
Avustralya ve Japonya da..
Batı Avrupa genelinde başka demokrasiler de var.
Bütün bu demokrasiler, bizim iyi çözemediğimiz sorunlarla karşı karşıya.
Bütün bu demokrasilerin, ulusal sağlık sistemlerinde sorunları var.
Eğitim ile ilgili sorunları var.
Hapishanelerle ilgili sorunları var.
Bireysel çıkarları, toplum çıkarlarıyla dengelemede problemleri var.
Amerika Birleşik Devletleri'nde de hapishanelerimiz var, eğitim  ve ulusal bir sağlık sistemimiz var, memnun kalmadığımız...
Amerikalıların çoğu ulusal sağlık sistemimizden memnun değil ve çoğu Amerikalı eğitim sistemimizden giderek memnun kalmıyor.
Diğer ülkeler de aynı sorunlarla karşı karşıyadır ama diğer ülkeler de bu sorunları çözmede ABD'den daha iyi durumdadır.
Bu yüzden, öğrenebileceğimiz bir şeyler var.
Bunun için diğer ülkelere model olarak bakmak ve ABD'nin istisnai olduğu fikrini etkisiz hale getirmek zorundayız.
Bu yüzden saçma olan, başka bir ülkeden öğrenebileceğimiz hiçbir şey yok demektir.

- Upheaval'ın (Ayaklanma), ABD için ileriye dönük bir tür yol haritası kitap olduğunu düşünüyor musunuz?!
Yoksa daha geniş, küresel bir kitleye sahip olduğunu mu düşünüyorsunuz?!

- Upheaval, ABD artı 215 başka ülke hakkında bir kitap.
Amerika Birleşik Devletleri, dünyada bir ülkedir ve mücadele ettiğimiz kendi sorunlarımız var.
İtalya ve İngiltere'den yeni döndüm.
Ben ordayken İngiltere Brexit'in zirvesindeydi, ancak İngiltere hala Brexit'in zirvesinde.
Bunu geride bırakmıyorlar.
Brexit ile sıfır ilerleme kaydediyorlar.
İtalya'nın kendi büyük sorunları var.
Papua Yeni Gine'nin kendi sorunları var.
Hangi ülkenin sorun yaşamadığını düşünmeye çalışıyorum...
Zor.
Norveç gayet iyi gidiyor.
Başka?!
Portekiz belki nispeten iyi gidiyor.
Kosta Rika'nın sorunları var sanırım, çünkü Kosta Rika’nın son dört Cumhurbaşkanı'nın dördü şu anda hapiste?!
Bu önemli bir sorun.

- Dünyada iyi bir model gibi görünen bir ulus, dünyanın diğer uluslarının arkasından takip etmesi için gelişen bir örnek yoksa, bu durum size müreffeh yolumuzu bulabilmemiz için ne kadar umut verir?!

- Bu ilginç bir soru.
Son altı sayfayı yazmadan, dünya hakkındaki bölümde kitabı durdurmuş olsaydım, kötümser bir bölüm olurdu, çünkü o noktada dünyanın zor problemleri çözme konusunda bir sicili olmadığını düşündüm.
BM yeterince güçlü değil, bu nedenle büyük dünya sorunlarını çözme şansımız hakkında kötümserim.
Ama sonra, neyse ki, arkadaşlarla konuşarak dünyanın son 40 yılda gerçekten karmaşık, dikenli problemleri çözme konusunda başarılı bir sicile sahip olduğunu öğrendim.
Örneğin, kıyı ekonomisi.
Birçok ülke çakışan kıyı ekonomik bölgelerine sahiptir.
Dünyadaki tüm ülkelerin, kıyı ekonomik bölgelerini tanımlamak konusunda anlaşmaya varmaları, ne korkunç bir zorluktu.
Ama işe yaradı.

- Sana özellikle Kaliforniya'yı sorabilir miyim?!
Kaliforniya örneğine baktığımda, orada iklime ve kullanılan kaynaklara oldukça odaklanmış olunması açısından umutlanmak için birçok neden görüyorum.
Muhtemelen bu konularla gerçekten daha fazla ilgileniyorum.
ABD'nin başka yerlerindeki ilgili politikalardan daha ilerici olduğunu düşündüğüm bir politikası var.
Yine de, su sorunlarından orman yangını ve geri kalanına kadar en yoğun baskılarla karşı karşıya...
Geleceğe bakıp geleceği düşünen, bu endişelerden haberdar olan bir Kaliforniyalı olarak, Kaliforniya'nın geleceği size nasıl bakıyor?!

- Kaliforniya'nın dünyanın her yerinde olduğu gibi sorunları var.
Ama Kaliforniya beni iyimser yapıyor.
Çevresel sorunları var ama yine de ABD'deki en iyi devlet hükümeti olmasa da en iyi devlet hükümetlerinden birine sahibiz.
Ve nispeten eğitimli vatandaşlar.
Ve ABD'de en iyi halk eğitimi sistemine, kamu yüksek eğitimine sahibiz.
California Üniversitesi'nde daha fazla para için yasama meclisinde çığlık attığımızı çok iyi biliyorum.
Dolayısıyla sorunlarımız var ama bu sorunlarla nasıl başa çıkacağımız konusunda bana umut veriyor.
Ben yerli bir New Yorkluyum ve tüm hayatımı Doğu Yakası'ndaki bu ortamda yaşadım.
Ve bu yangınların görüntülerini gördüğümde, tanıdığım insanların veya tanıştığım insanların hikayelerini duyduğumda, tahliye edildikleri gerçeği ortada..
Nerede olursanız olun, ister Güney Kaliforniya'da, Orta Kaliforniya'nın bazı bölgelerinde ve Kuzey Kaliforniya'da, aklınızda daima bir tahliye planı var.
Nasıl böyle yaşayabileceğinizi anlamıyorum.
Mayıs ayında, Boston Senfoni Salonu'nda sahne alacaktık ve konserimiz Boston'u kapatan bir kar fırtınasıyla iptal edildi.
Senfoni Salonu'nda konserin, Mayıs ayının son haftasında bir kar fırtınasıyla kapanacağı bir şehirde yaşamak istemiyorum.
Bu sadece bir olay, ama gerçek şu ki, Boston kış aylarında yılın beş ayı için çok perişan, sefil bir şehir.
İlkbaharda iki hafta güzel, New York'ta olduğu gibi...
Buraya taşındığımda tepkim; "Evet, yangınlarımız var ve depremlerimiz var, çamur kayması var ve sel riski var. Fakat bütün bu şeyler için Tanrı'ya şükürler olsun, çünkü beni Kuzeydoğu'da yaşamanın ruhsal maliyetlerinden kurtardılar."

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.